Położenie
Położenie administracyjne
Miasto Dęblin administracyjnie leży w północno-zachodniej części województwa lubelskiego w powiecie ryckim. Graniczy od północy z gminą Stężyca, od południa z gminą Pulawy, od wschodu z gminą Ryki, a od zachodu z gminą Sieciechów położoną w województwie mazowieckim.
Dęblin zajmuje obszar 38,3 km2 i liczy ok. 17057 mieszkańców (stan na 31.12.2013 dane za GUS).
Mapa okolic Dęblina
Dogodne połączenia drogowe i kolejowe łączą Dęblin z Warszawą (ok. 100 km), Lublinem (ok. 70 km), Radomiem (ok. 60 km).
Położenie geograficzne
W tym miejscu Dolina środkowej Wisły graniczy z rozciągającą się na północny wschód Wysoczyzną Żelechowską i na południowy wschód Wysoczyzną Lubartowską.
Ponadto od zachodu poprzez Wisłę sąsiaduje z Równiną Kozienicką.
Ukształtowanie terenu
Terasa średnia znajduje sie 5-10 m nad poziomem rzeki. Rozwinęły się na niej wydmy umocnione lasem sosnowym lub eksploatowane w celu pozyskania białego piasku.
Teraz są najniższą, chronioną wałami przeciwpowodziowymi – dawniej zalewaną wodą powodziową – tworzą piaski i urodzajne mady. Towarzyszące jej pod Dęblinem rzeki: Wieprz i Wisła płyną licznymi zakolami, z których po zmianie koryta powstają jeziora o kształcie półksiężyca, przez okoliczną ludność zwane "wieprzyskami" lub "wiśliskami".
Brzegi terasów Wieprza i Wisły zostały silnie rozmyte przez wody deszczowe, które utworzyły w krawędziach najstarszej terasy głębokie wąwozy.
Warunki klimatyczne
Okolice Dęblina cechuje klimat przejściowy. Ścierają się tutaj wpływy klimatu oceanicznego od zachodu i kontynentalnego od wschodu. Średniaroczna temperatura wynosi +7,9°C, średnia minimalna stycznia -3,1°C, średnia maksymalna lipca +18,6°C.
W Deblinie przymrozki zaczynają się między 12 a 20 października. Powyższe różnice temperatury i ilości opadów wywierają wpływ na długość okresu wegetacji roślin, która wynosi 209 dni.
Ogólnie klimat w okolicach Dęblina charakteryzuje się niską ilością opadów atmosferycznych i dużą liczbą dni słonecznych. Suma rocznychopadów waha się od 566 mm do 540 mm.
Gleby
W okolicy Dęblina spotyka się także duże obszary podmokłych rzek i potężne piaszczyste wydmy, porośnięte suchym borem sosnowym, wyrastającym ponad podmokłe grędy.
Główną sieć wodną w okolicy Dęblina tworzą rzeki Wisła i Wieprz.
Wisła - najdłuższa rzeka Polski o długości 1068,3 km i powierzchni dorzecza 193 911,1 km2 - stawiana jest w rzędzie najwiżkszych rzek Europy.
źródła Wisły leżą w Beskidzie śląskim na stokach Baraniej Góry. Początkowo rzeka pokonuje czterdziestokilometrowy odcinek przez Karpaty, następnie przepływa przez Kotliny Podkarpackie, po czym od ujścia Sanu płynie przełomową doliną na pólnoc między Wyzyną Małopolską, a Wyżyną Lubelską, by dotrzeć pod Dęblinem do ujścia Wieprza.
Szczególnie piękny jest przełom Wisły w okolicy Kazimierza Dolnego, skąd z powodzeniem można odbyć spływ kajakiem do Dęblina, jak również
|
| Ujście Wieprza do Wisły |
Pod Dęblinem koryto Wisły jest kręte i posiada liczne kępy i mielizny. Nurt rzeki przerzuca się z jednego brzegu na drugi. Ruchliwe piaski tworzą zdradliwe przykosy utrudniające żeglugą oraz będące przyczyną utonięć.
Przeciętny czas trwania żeglugi wynosi 290 dni przy średniej wysokości wody 0,75 m, w temperaturze wyższej od 0°C.
Prowadzone prace regulacyjne polegają na budowie i utrzymaniu wałów przeciwpowodziowych, budowie ostróg (główek), zwężających koryto Wisły oraz umacnianiu jej brzegów.
Wieprz - jest główną, a zarazem centralną rzeką Wyżyny Lubelskiej i Roztocza oraz największym prawobrzenym dopływem Wisły w rejonie Dęblina. Jego żródła leżą na południowych stokach Roztocza środkowego, we wsi Wieprzów Tarnawacki. Posiada długość 328 km i powierzchnią dorzecza 10421,9 km2. W swym górnym biegu rozcina południkowo Wyżyną Lubelską i Roztocze. W środkowym tworzy przełom między wsiami łańcuchów i Spiczyn, po czym w dolnym biegu na terenie Niziny Mazowieckiej płynie równoleżnikowo, szeroką pradoliną silnie meandrując. Od Kocka do Dęblina doskonale nadaje się do uprawiania turystyki kajakowej.
Ponadto płynąc równoleżnikowo terytorium Dęblina przecina rzeka Irenka, prawy dopływ Wieprza. Swój początek bierze kilkanaście kilometrów na północ od miasta. W górnym biegu zasilana jest przez stawy hodowlane położone w pobliżu osiedla Stawy, jak również przez biologiczną oczyszczalnią pobliskiego miasta Ryki. Ciek ten odwadnia także znaczną częścią Dęblina.
źródło: Krzysztof Karbowski, Dęblin. Walory krajoznawczo-turystyczne., 2003.
